Wymeldowanie w trybie administracyjnym określane jest ściśle przez art. 15 ust. 1. z dnia 10 kwietnia 1974 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. W myśl owej ustawy rozumiemy to, że osoba, która ma zamiar opuścić obecne miejsce zamieszkania na okres dłuższy niż 3 miesiące, zobowiązana jest do dobrowolnego wymeldowania się we właściwym Urzędzie Gminy (uwzględniając poprzednie miejsce zamieszkania) najpóźniej w dniu, kiedy ma nastąpić przeprowadzka.
Jeśli natomiast osoba nie wymelduje się osobiście bądź dobrowolnie to organ gminy może wydać stosowną decyzję, która dotyczyć będzie wymeldowania administracyjnego.
Procedura wymeldowania w trybie administracyjnym może zostać wszczęta na wniosek urzędu lub strony. Stroną w wszczęciu procedury wymeldowania administracyjnego jest zazwyczaj właściciel nieruchomości, w której niegdyś przebywała osoba zameldowana.
Chcąc wszcząć procedurę wymeldowania w trybie administracyjnym, należy wskazać zgodnie z w/w ustawą, że osoba jest zameldowana lub przebywa pod danym adresem na stałe. Należy dodać, że możliwość wymeldowania administracyjnego możliwa jest wówczas, gdy osoba zameldowana dobrowolnie opuści lokal mieszkaniowy i sama nie dopełni formalności związanych z wymeldowaniem się. Wszczęcie takiej procedury posłuży jedynie temu, że wykreśli się daną osobę z ewidencji, co oznacza dokładnie to, że osoba nie przebywa już w obecnym miejscu pobytu. Jednocześnie pozbawia to osobę dotychczas zameldowaną praw do lokalu, w którym do chwili obecnej przebywała.
Należy też zaznaczyć, że właściwym organem administracyjnym jest wójt, prezydent miasta lub burmistrz. Aby uzyskać pozytywną decyzję w sprawie wymeldowania w trybie administracyjnym potrzeba uzyskać dane o aktualnym miejscu pobytu danej osoby. W tym celu właściwy organ wnioskodawczy może zwrócić się o odpowiednie dane nawet do policji.
Wszczęta procedura wymeldowania w trybie administracyjnym jest bardzo czasochłonna, a odpowiednie organy muszą podjąć się wielu różnych czynności – o czym wspomniano już wcześniej. W czasie wymeldowania przeprowadzana jest też wizja lokalna w miejscu, gdzie dotychczas była zameldowana dana osoba. Wizja lokalna jest czynnością, dzięki której właściwy organ może stwierdzić, że faktycznie osoba nie przebywa w tym lokalu mieszkaniowym. Jeśli natomiast organowi nie uda się ustalić nowego miejsca pobytu wówczas dla tej osoby powoływany jest kurator, którego zadaniem jest ustalenie aktualnego miejsca zamieszkania, bądź dostarczenie decyzji związanej z wszczętym postępowaniem wymeldowania w trybie administracyjnym. Cała procedura trwa najkrócej kilka miesięcy.
Podsumowując, jeśli dana osoba nie chce zostać wymeldowana w trybie administracyjnym z miejsca stałego pobytu, musi pozostać w lokalu mieszkaniowym lub musi zostawić część swoich rzeczy bądź przebywać w lokalu raz na jakiś czas. W tym przypadku nie będzie podstawy, aby decyzja o administracyjnym wymeldowaniu była pozytywna. Jak można zauważyć nie trzeba przebywać cały czas w lokalu, aby nie zostać z niego wymeldowanym.