Nie od dziś wiadomo, że stal ocynkowana wykazuje niezwykłą odporność na korodowanie. Materiał ten jest powszechnie wykorzystywany w budownictwie – ze takiej stali wytwarza się m.in. blachy ocynkowane, z których produkuje się blachodachówki, rynny i wiele innych elementów. W jaki sposób przeprowadza się proces cynkowania ogniowego? Sprawdźmy to.
CYNKOWANIE OGNIOWE – PRZEBIEG PROCESU
Cynkowanie ogniowe jest jednym z procesów, w wyniku którego powierzchnia blachy zostaje zabezpieczona warstwą cynku. Metoda ta polega na zanurzeniu przedmiotu w roztopionym cynku, który przyjmuje ciekły stan skupienia. W procesie tym dochodzi do reakcji pomiędzy stalą a cynkiem, w wyniku której, po obu stronach materiału, powstaje warstwa zabezpieczająca.
Struktura powłoki ma charakter warstwowy a jej grubość nie jest stała. Wpływ na to mają podstawowe parametry procesu, którymi są temperatura ciekłego cynku i czas zanurzania materiału.
W procesie, w którym wytwarzana jest blacha ocynkowana, dochodzi do reakcji stopu pomiędzy stalą a cynkiem. W ten sposób powstaje trwała warstwa zabezpieczająca materiał, która wykazuje bardzo dużą odporność na uszkodzenia mechaniczne. Maksymalny czas kąpieli cynkowej wynosi kilka minut. Wszystko przez wysoką temperaturę, w której dochodzi do reakcji stali i cynku – jej wartość wynosi nawet 450 stopni Celsjusza. W wyniku reakcji, cynk łączy się z metalem drogą dyfuzji.
STRUKTURA POWŁOKI
Powłoka cynkowa ma budowę warstwową, a co za tym idzie – jej struktura na powierzchni blachy cynkowej nie może być jednolita.
Pierwsza z warstw wykazuje bardzo małą zawartość żelaza – składa się na nią niemal czysty cynk. Kolejne warstwy (nazywane Zeta, Delta i Gamma) są warstwami stopowymi, w których zawartość żelaza jest już znacząco większa (odpowiednio – 6 proc., 10 proc. i 26 proc.).
Tuż po wytworzeniu, powłoka cynkowa ma błyszczący wygląd, który z czasem staje się szary i matowy. Dzieje się tak ze względu na reakcje chemiczne, jakie zachodzą pomiędzy cynkiem a powietrzem. Należy jednak zaznaczyć, że nie wpływa to na właściwości powłoki cynkowej, a sama blacha ocynkowana może zostać zabezpieczona w procesie lakierowania.
WŁAŚCIWOŚCI POWŁOKI
O ile blachy ocynkowane są doskonale zabezpieczone przed korozją, to nie można powiedzieć, że powłoka cynkowa stanowi wieczne zabezpieczenie. Z upływem czasu dochodzi do utleniania, w wyniku czego, w warstwie zabezpieczającej, dochodzi do powstania pewnych ubytków. W wyniku tego procesu, odsłonięciu ulega warstwa stopowa (zawierająca żelazo i cynk), która także stanowi barierę zabezpieczającą, jednak o niższej skuteczności niż sam cynk.
Na trwałość zabezpieczenia nie wpływa wyłącznie grubość warstwy ochronnej, ale także warunki środowiskowe, w których elementy wykonane z blachy ocynkowanej będą eksploatowane. W niektórych regionach występuje większe obciążenie korozyjne materiału, a co za rym idzie – powłoka cynkowa wykazuje niższą żywotność.
Powłoka cynkowa wykazuje doskonałą odporność na uszkodzenia mechaniczne (uderzenia, otarcia itd). Właściwość ta wynika z warstwowej budowy powłoki. Pierwsza warstwa, składająca się niemal w stu procentach z czystego Zn, jest stosunkowo plastyczna, zatem zapewnia amortyzację przy uderzeniach. Warstwy stopowe są znacznie twardsze, dzięki czemu stanowią ochronę dla podłoża. Warto zaznaczyć, że powłoka cynkowa jest jedynym zabezpieczeniem antykorozyjnym, które, w przypadku wystąpienia miejscowych uszkodzeń, nie traci swoich właściwości zabezpieczających.
Artykuł powstał dzięki pomocy firmy Euromixstal